maandag 25 november 2013

Stand van zaken

Inmiddels lopen er wat zaken door elkaar die allemaal tegelijk onze aandacht vragen. Dat is wel eens een beetje lastig. De komende weken proberen we een afronding te maken met de Zeeuwse visserstruien. Een afronding? Jawel, maar dat wil niet zeggen dat onze ontdekkingstocht naar breigoed stopt.

Voor Zeeland hebben we op dit moment nog een paar vraagtekens:
  1. Waar vinden we een goede foto van de trui zoals die door een Thoolse én een Bruuse visser werd gedragen. Op deze foto staat de trui:We hadden goede hoop een betere afdruk van dit moment te vinden. Helaas blijkt die foto verloren gegaan. Mocht die nog boven water komen dan brengen we jullie natuurlijk op de hoogte.

  1. De Zierikzeese vissers zijn voor een deel familie van de Schotten uit Reimerswaal / Tholen. Hadden de vissers van Zierikzee een 'eigen' trui? Of droegen zij, zoals de trui die nu bekend is van Bru, een trui die vergelijkbaar is met één van de Thoolse: het hart, de ruit (drop) of helemaal glad met ribbels?Wij hebben de trui nog niet kunnen vinden.

  1. Waar vinden we de trui van Philippine? Die trui was er, dat weten we zeker. Maar om van deze foto een trui te breien is meer dan een gok, dat is een wilde gok :-).

We hebben besloten in Terneuzen niet verder op zoek te gaan. Deze plaats is (en was) meer een binnenvaarthaven dan een vissershaven. De truien die we daar tot nu toe hebben gevonden vertonen nauwelijks een 'eigen' karakter, maar lijken meer overgenomen van de geweven of Engelse trui.

De komende maanden gaan we ook zeker gebruiken om alle interessante verhalen die Monique voor ons heeft gevonden verder uit te spitten. In Vlaanderen lijkt breigoed namelijk wel een grote rol te hebben gespeeld in het vissersleven, maar op een heel ander 'niveau' dan de truien. Daarover later meer.

We houden ons nog steeds aanbevolen voor mooie verhalen, foto's en interessante opmerkingen.

maandag 18 november 2013

Verder onderzoek aan de Vlaamse kust

Oostende, Middelkerke, Blankenberge....allemaal plaatsen aan de Vlaamse kust.
In dit bericht maakten we al een voorzichtige stap richting België. Dit heeft een paar redenen.

Gemeentelijke visserijschool Oostende, rond 1914
(Vermaut - de Zuttere)

Zo blijkt er bijzonder weinig materiaal te vinden te zijn over de truien van de Zeeuws Vlaamse vissersplaatsen. We weten zeker dat er in Breskens (zie het berichtje hieronder) en in Philippine truien werden gedragen. Helaas hebben we tot nu toe uit Philippine geen foto's waarmee we de Philippiense trui kunnen uitwerken: horizontale banen met (waarschijnlijk) een werkje in die banen.

We weten inmiddels wel dat er ook in Frankrijk visserstruien werden gedragen in rechte en averechte steken. Het lijkt ons daarom onwaarschijnlijk dat er in België niet van dergelijke truien werden gemaakt.
Bovendien: Zeeuws Vlaamse vissers gingen ook nog al eens naar de Belgische kust. Misschien is daar dan meer fotomateriaal voorhanden.

Een maand of wat geleden kregen we een e-mail van Monique uit Wenduine. Zij biedt aan om ons te helpen met de zoektocht in Vlaanderen. Dat is geweldig. Anna en Lupineke weten namelijk niet goed wáár te beginnen. Daarvoor zijn wij te onbekend met de Belgische families, vissersplaatsen en instanties.

Als klap op de vuurpijl heeft Jeanet enkele weken geleden een interview met de coördinator van 'Duurzaam Kustbeheer'. Kathy Belpaeme zet ons op het spoor van VLIZ. In de beeldbank: wetenschatten vinden we aanwijzingen dat er ook in België zelfgebreide visserstruien werden gedragen.

Sorteren visnetten ca. 1909
(Duc-d'Orleans)

Het aantal foto's met daarop de truien is heel beperkt. Veel vaker vinden we de bekende 'Engelse' of 'geweven' truien zoals op de foto hierboven. Niet alleen vissers dragen deze truien. Dit zijn leden van de bemanning van een expeditieschip wat vastloopt in het ijs in de Kara Zee. Daarnaast vinden we heel veel oliegoed, kielen en kielenjasjes.

Nieuwpoort ca. 1909
(De Zuttere)

Enkele foto's laten echter een (blijkbaar) handgebreide trui zien: tricotsteek met daarin horizontale banen. Op onderstaande foto heeft de tweede man van rechts waarschijnlijk een Engelse trui aan. De eerste man links draagt een trui met horizontale banen.

Vissers uit Middelkerke, datum niet bekend
(Desnerck)

Nogmaals: wat we tot nu toe in België vinden is nog weinig. Maar de eerste stap is gezet. Blijft nog steeds het vraagstuk van Philippine......

Alle foto's bij dit bericht zijn afkomstig van Wetenschatten.

maandag 11 november 2013

Visserstrui uit Breskens:1 recht - 1 averecht

Het overkomt ons ook...... soms duren zaken wat langer voor ze uitvoering krijgen. Maar, we denken dat het is gelukt.


Zoals in het vorige bericht al was te lezen vermoeden wij dat de Bresjese visserstruien een afgeleide zijn van de trui die Daniël Hoogstad aanheeft. In eerste instantie lijkt het of de 'latere' truien (zo noemen we ze voor het gemak maar even) gebreid zijn in een soort boordsteek. Dit geeft echter niet hetzelfde resultaat zoals de trui van deze foto:



Na een paar proefjes denken we dat dit ver in de richting komt:


Aan de 'verkeerde' kant ziet dat er zo uit:


Het is natuurlijk maar wat je 'verkeerd 'noemt.
Een variatie in rechte en averechte steken. De banen in tricotsteek zijn over de hele trui gelijk. Daartussen komt een baan gerstekorrel. Hiermee bereik je dat de trui:

  • redelijk snel is te breien
  • minder wol vraagt dan bij kabels
  • tóch warmer is dan een trui in tricotsteek.
Waarom is die trui dan warmer? In de banen gerstekorrel gaat de draad steeds van voor het breiwerk naar achter het breiwerk en weer terug. Dit vraagt meer garen, maar daardoor wordt de trui ook dikker en dus warmer.

De teltekening ziet er dan zo uit: