maandag 1 april 2013

Vlissingse visserstrui: Takeling

Tijdens het onderzoek komen er steeds meer truien boven water, soms wel vier per vissersplaats. Om het geheel werkbaar te houden besluiten Anja en Stefanie de truien een naam te geven. Soms is de naam van het motief al bekend, dat maakt het gemakkelijk. Denk hierbij aan de diamant of het visnet van Tholen, of de blokjes van Arnemuiden.

Veel vaker echter is er geen naam bekend. We bedenken dan een 'werknaam'. Mocht er ooit toch nog een oude aanduiding voor een patroon bovendrijven dan gaan we die gebruiken.


Eén van die werknamen geven we aan een trui uit Vlissingen: Takeling. Een takeling zorgt er voor dat een lijn niet uitrafelt. De gladde stukjes tussen de kabels (lijnen) lijken op een takeling.



Maar met de trui uit Vlissingen is wel iets aan de hand. We vinden deze trui namelijk op (alweer) een foto van de familie Schroevers. Eén van de zoons draagt deze trui (bij de oranje pijl).
Vlissingen werd overspoeld door Arnemuidse vissers. Daardoor waren er veel Arnemuidse truien in het straatbeeld. Deze zoon is van de tweede generatie die in Vlissingen is gaan wonen. Hij voelt zich misschien niet meer aan de Arnemuidse patronen gebonden.

Dezelfde trui vinden we ook terug op een foto van 'De Pruis'. De Pruis heet in werkelijkheid Jacob van Belzen, en hij komt oorspronkelijk uit Arnemuiden. Hij vaart echter op een 'buitenlandse' vloot, die van Maassluis. Deze foto is van 1905. De foto van de familie Schroevers van 1907. Tóch durven we de foto (voorlopig) aan Vlissingen toe te schrijven en niet aan Arnemuiden.

Foto: Historische vereniging Arnemuiden
Bij navraag blijkt dat Arnemuidenaren deze trui absoluut niet als Arnemuids, maar als 'van een andere plaats' zien. Bovendien was de reactie: de vissers van Arnemuiden waren zo arm, die konden de hoeveelheid wol voor een kabeltrui niet betalen. Het kan natuurlijk zijn dat in een later stadium blijkt dat dit motief toch niet Vlissings is. Of, zoals zo vaak gebeurt, dat dit motief ook elders werd gedragen. Daar horen jullie dan uiteraard meer van.

Gelukkig krijgen we digitale foto's die meer gedetailleerd zijn dan op deze blogfoto's is te zien. Het lijkt namelijk of de ingebreide streepjes in de takeling schuin lopen en dat de bovenkant van de trui van De Pruis effen is. Dit klopt niet. De streepjes lopen recht. Als de trui op de traditionele manier wordt gebreid blijkt bovendien dat ook de bovenkant van de trui uit kabels en takelingen bestaat. De trui wordt immers tot boven aan de schouders recht gebreid. De ronding van de hals ontstaat door de spietjes, niet door het minderen van steken in het (voor)pand.

Dit is de teltekening van het patroon: 



Als je deze trui als mini breit: het is heel onvoordelig met de wol. In deze trui gaat een hele bol van 100 gram.
Bij alle kabels is boven het boord steeds 3 st gemeerderd. Doe dit ook bij de mouwen. Brei bovenaan de schouders en onderaan de mouwen in de kabels steeds 2 st r sm. Je mindert dan weer tot het 'normale' aantal steken.
Bovenaan de mouwen is een paar toeren av gebreid, dan tricotsteek, weer een paar toeren av en dan de kabels. Mogelijk is dit gedaan voor de bewegingsruimte in de mouwkop.
Brei de kabel als volgt: 3 st op een hulpnld voor het werk, brei de volgende 3 st, brei de 3 st van de hulpnld.

6 opmerkingen:

WOLfje zei

Dames, even een compliment: ik vind jullie blog geweldig leuk. Fantastisch dat jullie zo'n stuk geschiedenis bij elkaar zetten! Zou eigenlijk een 'echte website' waardig zijn.

lieve groetjes
Gracia

bommelmien zei

Wat weer een een heerlijk stuk informatie. Ik ben blij dat jullie zo veel 'ontdekken'. In ieder geval wordt alles opgeschreven en bewaard; als het later toch anders blijkt te zijn is dat toch prima. Jullie zijn bezig met ONDERZOEK en dat valt niet mee, want het is wel meer dan 100 jaar geleden allemaal...
Succes met alle naspeuringen en ik blijf met belangstelling volgen wat jullie boven water krijgen..
Groeten van Willemien.

Erkenraadje zei

Geregeld kom ik even langs op jullie blog. Altijd weer leuk om te lezen wat jullie nu weer ontdekt hebben. Van het werkpatroon Takeling heb ik nest al met vele andere visserstruienpatronen eerder een paar sokken gebreid die ik de naam Bestevaer heb gegeven. Als ik het patroon heb uitgeschreven kun je het op mijn blog vinden.
Groet en dank voor alle interessante blogs!
Erry
erkenraadje.blogspot.com

Marjan zei

Een wat late reactie, hopelijk wordt het nog gelezen. De visser die aangeduid wordt met een oranje pijl vaart volgens het verhaal op een boot uit Maassluis. Ik denk dat de trui die hij aan heeft een Maassluisse visserstrui is, gezien de twee ribbels op bovenbuikhoogte. Die komen in de Maassluisse patronen voor (er zijn wat variaties, maar altijd met ribbels) en aan de bovenkant een golvend patroon.

Misschien helpt dit bij de zoektocht (of maar het nog gecompliceerder...)
Succes, ik geniet van de berichten en foto's

Hartelijke groet,
Marjan

Zeeuwse visserstruien zei

Dag Marjan,

Dank je we, voor je reactie.

De man bij de pijl is zeker één van de zonen Schroevers. Hij kwam niet uit Maassluis en voer ook niet op een schip van Maassluis.

Op de vergroting die op de expositie hangt is de trui beter te zien.

Zeeuwse visserstruien zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.