In de vorige aflevering noemen we het al even: damast breien. Annemor Sundbø gebruikt de term voor gebreide patronen in rechte en averechte steken. In Nederland vinden we dit begrip alleen op de website van Evelien Verkerk: Nederlands gebreid. We laten verschillende zoekmachines los op het damast breien, maar hoe we ook googelen en duckducken, veel meer dan dat komt er niet boven water.
 |
| Uitsnede van Nattrøje, ca. 1880, het patroon in rechte en averechte steken is duidelijk zichtbaar Bron: Norsk Folkemuseum - digitaal museum |
Gelukkig is Stefanie niet voor één gat te vangen en besluit zij via FB contact op te nemen met Evelien. Die stuurt ons al heel snel een leuke e- mail terug en daarmee komen we verder.
Evelien schrijft:
"Voor zover ik mij herinner heb ik de term 'damast breien' voor het eerst gelezen in beschrijvingen van museumstukken bij musea die ik heb bezocht. Vanaf de 17e eeuw was Nederland fameus voor zijn verfijnd breiwerk waarbij tot begin 19e eeuw motieven vooral werden gebreid in rechte en averechte steken...
... Verder zijn er uit de 17e eeuw mannenjassen bekend in effen zijden damastbreiwerk uit Italië, zie dit artikel (PDF). Bij dit type gebreide mannenjassen wordt ook soms in twee kleuren, met gouddraad zelfs, brokaatweefsel nagebootst en zo werd ook damastweefsel geïmiteerd, wat allebei dure stoffen waren.
In de collectie van het museum in Deventer zit een fragmentje breiwerk met zijde en gouddraad waar ook rechte en averechte blokjes damastbreiwerk te zien zijn, volgens de archeoloog een stukje bisschopshandschoen"
Wat we hierboven lezen komt helemaal overeen met wat we de laatste tijd hebben gezien en gevonden.
Daarmee kunnen we een tijdlijn gaan maken, een samenvatting van de Nederlandse (Hollandse) geschiedenis waarin we het door ons gezochte en onderzochte breiwerk een plaats gaan geven. Daarbij moeten we niet vergeten dat de Nederlanden in een deel van die geschiedenis groter was dan tegenwoordig. Door de eeuwen heen zijn de grenzen van verschillende landen, waaronder ook die van Nederland, herhaaldelijk verschoven en verplaatst.
Evelien geeft ook tips over een aantal websites waar we verder kunnen lezen. Eén van de links leidt ons naar mitaines, mofjes en wantjes (waarover later meer) en via dezelfde website maar dan een andere link belanden we bij het boekwerk Praktische handleiding voor onderwijzeressen der aanvangs- of kinderscholen en die der vrouwelijke handwerken voor jeugdige meisjes van Alberdina Woldendorp.
Dit is een dame die niet voor één gat is te vangen en die weet waar ze voor staat. In haar boek uit 1827 geeft zij aan dat 'Ofschoon holbreiden thans weinig meer in smaak is, blijft deze kunst evenwel toch zeer belangrijk in het vak van vrouwelijke handwerken' (p. 150). Het 'holbreiden' (of ajour breien zoals we het nu noemen) komt uitgebreid aan bod in Het BeddenGoed van tante Zoet. Is dit een gevalletje 'toeval bestaat niet'? We wijden graag in een andere blogpost meer aandacht aan Alberdina.
En daarmee gaan we ook terug in de tijd op dit blog. Al in 2013 vertellen we over Brouwershaven, over de truien die we daar vinden, onze vraagtekens daarbij en over het feit dat 'Brouw' in de 16e eeuw een doorvoerhaven was voor zout naar de Oostzee.
In hetzelfde jaar schrijven we een blogpost over haring en oorlog. Ook toen speelde de gedachte al dat gebeurtenissen in de geschiedenis van invloed zijn geweest op de verspreiding van visserstruien. Nu weten we dat dat inderdaad klopt, het lijkt er zelfs op dat het niet alleen geldt voor visserstruien, maar misschien ook over verschillend breiwerk van ons project 'Het GeriefGoed van tante Zoet'.
Volgende keer nemen we jullie daarom mee terug in geschiedenis: naar de moedernegotie, naar verschillende oorlogen en naar de tijd van Napoleon Bonaparte.
Wordt vervolgd...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten